Amaç: Kliniğimizde yatarak rehabilitasyon uygulanan multipl skleroz (MS) hastalarımızın sosyodemografik ve klinik özellikleri ile uygulanan rehabilitasyon yöntemlerini gözden geçirmektir.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda, 2007-2012 tarihleri arasında merkezimizde rehabilitasyon amacıyla yatan MS hastalarının dosyaları retrospektif olarak incelendi. Hastaların sosyodemografik özellikleri kaydedildi. Hastalıkla ilgili özellikleri, hastalık süresi, başlangıç semptomu, MS tipi, kullanılan ilaçlar, görüntüleme sonuçları kaydedildi. Nöromusküler sistem muayene bulguları, vücut tutulumları, fonksiyonel düzeyleri belirlendi. Nörolojik durumları Kurtzke Genişletilmiş Dizabilite Durum Skalasıyla (GDDS), ambulasyon durumları Fonksiyonel Ambulasyon Sınıflamasıyla (FAS), aktivite durumları Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçümüyle (FBÖ) belirlendi. Rehabilitasyonda kullanılan ortez, mobiliteye yardımcı cihaz, spastisite ve nörojenik mesaneye yönelik uygulamalar ve ek rehabilitasyon yöntemleri kaydedildi.

Bulgular: Çalışmaya alınan 104 hastanın yaş ortalaması 40,53±9i40 yıldı. Hastaların 68’i (%65,4) kadın, 36’sı (%34,6) erkekti. Hastalar GDDS skoruna göre gruplandırıldığında, 42’si (%40,4) orta derecede, 62’si (%59,6) ciddi düzeyde özürlüydü. GDDS skorundaki bir birimlik artış FBÖ puanında 7,032’lik bir azalmaya neden olurken (p=0,0001), hastanedeki yatış süresinde 0,017’lik bir artışa neden olmaktaydı (p=0,078). Hastalık süresindeki bir birimlik artış FBÖ puanında 0,082’lik bir azalmaya (p=0,050), yatış süresinde 0,189’luk bir artışa (p=0,0001), yatış sayısında ise 2,89’luk bir artışa neden olmaktaydı (p=0,0001).

Sonuç: Multipl skleroz progresif bir hastalık olmasına rağmen hastaların fonksiyonel gelişiminde rehabilitasyon uygulamalarının rolü çok büyüktür. Rehabilitasyon süreci her hasta için bireysel planlanmalıdır.