Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2006 , Vol 52 , Num 1

Yaşlı Özürlülüğünün Boyutları

Ender Berker 1
1 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye

Yaşlanma her canlı organizmanın yaşamında kaçınılmaz bir süreçtir ve organ sistemlerinde homeostazın bozulması, fizyolojik rezervlerin giderek azalmasıyla belirlenir. Bunun sonucu olarak organizmada her türlü strese karşı cevaplar bozulur. Buna karşın yaşlanma sürecinde homeostaz; hastalıklar, diyet, yaşam stili, genetik faktörlerden etkilendiğinden yaşlanma, organ sistemleri ve kişiler arasında farklılık gösterir. Azalan fizyolojik rezerv ile stres cevabının bozulması ve özürlülüğe yatkınlığın artması ise frailty=kırılganlık olarak tanımlanır. Kırılganlık fizyolojik yaşlanma, kronik hastalıkların birikimi ve sedanter yaşam gibi faktörlerin karşılıklı etkileşimidir. Fizyolojik rezerv azalması aerobik kapasite, kardiyovasküler endürans, kas gücü ve nöral uyum gibi ana fizyolojik fonksiyonları etkiler ve tüm sayılan nedenlerle beraber depresyon, anksiyete gibi psikolojik nedenler, izolasyon, terk edilme, ailenin tutumu ve aile içinde rollerin değişmesi gibi sosyal nedenler beraberce ve tek tek özürlülüğe katkıda bulunur. Yaşlıda özürlülüğün önlenmesinde veya geciktirilmesinde medikal, psikolojik ve sosyal faktörleri göz önüne alan biyopsikososyal yaklaşım gereklidir.

Keywords : Yaşlanma, özürlülük, geriatri