Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2005 , Vol 51 , Num 2

Kemik Mineral Yoğunlugu Kemik Döngüsünün Biyokimyasal Göstergelerinin ilişkisi

Nuriye Gürer 1 ,Reyhan Başak 2 ,Cengiz Bahadır 3 ,Hüsniye Koç 1 ,Yalçın Polat 1 ,Sacide Atalay 4 ,Can Bora Önder 1
1 Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul
2 Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Biyokimya Bölümü, İstanbul
3 Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul
4 Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, İzmir

Amaç: Osteoporoz; kemik kitlesindeki azalma ve kemik dokusunun mikromimarisinde değişim sonucu kemik kırılganlığı ve kırık riskinde artış olarak tanımlanır. Artmış kemik döngüsünün yol açtığı trabeküler mikromimarideki bozulma, osteoporotik kırıkların patogenezinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışma kemik mineral yoğunluğu (KMY) ölçümü ile kemik metabolizmasının biyokimyasal göstergeleri düzeyleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla planlandı. 

 

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterlerine uygun olarak; 23 osteoporotik ve 44 osteopenik postmenopozal, 23 premenopozal hasta alındı. Kemik mineral yoğunluğu dual enerji X-ışını abzorpsiyometri (DEXA) ile omurga (L2-L4) ve femur boynundan ölçüldü ve t skorları belirlendi. Kemik yapım göstergeleri olarak alkalen fosfataz (ALP) ve osteokalsin, kemik yıkım göstergeleri olarak da tartarata dirençli asit fosfataz (TRAP) ve C-Telopeptid (CTX) serum seviyeleri belirlendi. Düşük KMY’si olan hastalarda hem kemik yapım hem de yıkım göstergeleri artmış olarak tespit edildi. 
 

Bulgular: Osteoporoz ve osteopeni olan olgularda KMY ile ALP, osteokalsin, TRAP ve CTX seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı olmayan zayıf korelasyon tespit edildi. 
 

Sonuç: Bulgularımız yüksek kemik döngüsünün düşük kemik yoğunluğu ile birlikteliğini ve kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin osteoporozu öngörmede ve izlemede faydalı olabileceğini göstermektedir.

Keywords : Osteoporoz, kemik döngüsü, osteokalsin, alkalen fosfataz, C-Telopeptid