Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2003 , Vol 49 , Num 2

Farklı Etyolojilere Bağlı Kronik Ağrıda Ağrıyla İlişkili Sakatlık ve Depresyo

Meltem Esenyel 1 ,Gail Walden 2 ,Nil ÇAĞLAR 3 ,Sevgi Tetik 4 ,Nihal Özaras 5
1 SSK Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul
2 University of Texas Health Science Center at San Antonio, Department of Rehabilitation Medicine, Texas, USA
3 Clinic of Physical Medicine and Rehabilitation, İstanbul Physical Medicine and Rehabilitation Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey
4 Vakıf Gureba Teaching Hospital, Department of Physical Medicine and Rehabilitation, İstanbul
5 Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye

Bu çalışmanın amacı kronik ağrıya sebep olabilen farklı hastalık gruplarında depresyonun derecesini ve şiddetini araştırmak ve bu suretle psikolojik mekanizmaların ağrı şiddeti ve ağrı ile ilişkili sakatlık düzeyleri üzerine etkilerini belirlemekti. İki ayrı merkezde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Ortopedi ve Travmatoloji Poliklinikleri ve Ağrı Kliniğine başvuran hastalar içinden çalışmaya katılmayı kabul eden hastalardan aranan kriterleri taşıyan 420 hasta fibromiyalji (FM), miyofasiyal ağrı sendromu (MAS), osteoartrit (OA), enflamatuar artrit (EA) ve lomber disk hernisi (LDH) çalışma gruplarından birine dahil edildi. Beck Depresyon ölçeği (BDÖ), visual analog skala (VAS), ağrı-sakatlık endeksi (ASE), ayrıca demografik faktörleri sorgulamak üzere hazırlanan çalışma formları kullanıldı. Depresyon görülme oranının FM  grubundaki hastalarda %71, LDH grubunda %42, EA grubunda %37, MAS grubunda %31 ve OA grubunda ise %16 olduğu tespit edildi. Hem depresyon şiddeti hem de ağrı şiddeti göz önüne alındığında FM grubunda bütün gruplara kıyasla istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek değerler tespit edilirken (P<0.05), OA grubunda ise bütün gruplara kıyasla anlamlı derecede düşük (p<0,01) değerler saptandı. Genel olarak bakıldığında bütün gruplarda ağrı şiddeti arttıkça ağrıyla ilişkili sakatlık düzeylerinde de doğru orantılı bir artış ortaya çıktığı dikkati çekmiştir.  Çalışmanın bulguları kronik ağrılı hastalarda görülen depresyon sıklığı ve derecesinin önemli ölçüde etyolojide rol oynayan hastalıkla ilişkili olduğunu destekler tarzdadır. Hastaların anlamlı çoğunluğunda ağrı şiddeti ile depresyonun pozitif bir korelasyon gösterdiği görülmüştür. Ağrıyla ilişkili sakatlık endeksinin, özellikle fibromiyalji gibi semptomların objektif fonksiyon kaybı belirtilerini çok aştığı kronik ağrı ile seyreden hastalıklarda kullanılabilecek çok pratik ve değerli bir inceleme yöntemi olabileceği söylenebilir

Keywords : Kronik ağrı, depresyon, sakatlık