Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2004 , Vol 50 , Num 2

Kemik Mineral Yoğunluğunun Değerlendirilmesinde Kantitatif Ultrasonografi ve Dual Enerji X-ışını Absorbsiyometrinin Karşılaştırılması

Lale Altan 1 ,Ümit Bingöl 2 ,Ferda Firdin Kumaş 3 ,İlker Ercan 4 ,Merih Yurtkuran 2
1 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Atatürk Rehabilitasyon Merkezi Kükürtlü Kaplıcaları, Bursa
2 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye
3 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Atatürk Rehabilitasyon Merkezi Kükürtlü Kaplıcaları, Bursa
4 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Bursa

Kantitatif ultrasonografi (KUS) kemiğin hem kitlesini hem de mikromimarisini değerlendirebilmesi nedeniyle son yıllarda birçok araştırmacı tarafından osteoporozun tanı ve takibinde alternatif bir yöntem olarak önerilmektedir. Bu çalışmada KUS ve dual X-Işını absorbsiyometri (DEXA) ölçüm değerleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla 485 hastanın KUS ve DEXA ile kemik mineral yoğunlukları ölçüldü. Ölçüm değerleri arasındaki ilişki Pearson korelasyon katsayısı ile incelendiğinde DEXA ve “broadband ultrasound attenuation-yaygın ultrason zayıflaması” (BUA) amplitüdleri ve T-skorları arasında pozitif fakat düşük düzeyde bir ilişki (r=0.13 - 0.37, p<0.001) olduğu görüldü. DEXA ve “speed of sound-ses  dalgası hızı” (SOS) T-skorları arasında yine düşük korelasyon (r=0.16 - 0.29, p<0.001) varken, DEXA ve SOS amplitüdleri arasındaki ilişki anlamlı değildi. Erkekler, premenopozal ve postmenopozal kadınlar ayrı değerlendirildiğinde ise sadece postmenopozal grupta anlamlı korelasyon tespit edildi. (r=0.25 - 0.36, p<0.001). Çalışmamızın sonuçları özellikle postmenopozal grupta KUS’nin DEXA ile karşılaştırılabilir sonuçlar verebileceğini ortaya koymuştur. Ancak tüm grup göz önüne alındığında KUS ile DEXA parametreleri arasında düşükten ortaya değişen korelasyon, KUS’nin osteoporoz tanısında ve kırık riskini saptamadaki kesin rolünün belirlenmesi için daha fazla çalışmaya gereksinim olduğunu düşündürmektedir.

Keywords : Osteoporoz, kantitatif ultrasonografi, dual enerji X-ışını absorbsiyometri, yaygın ultrason zayıflaması, ses dalgası hızı