Paraplejiklerde Hastanede Rehabilitasyon Sırasında Reçetelenen Ortezlerin Kullanım Devamlılığı
Amaç: Omurilik yaralanmalı bireylerin rehabilitasyonunda kalça diz ayak bileği ayak ortezi, metal veya plastik ayak bileği-ayak ortezi, posterior shell gibi ortezler, koltuk değneği, kanadyen, walker, baston gibi el destekleri, lokomasyonu sağlayan tekerlekli iskemleler sıkça kullanılmaktadır. Bu çalışmada hastanede rehabilitasyon uygulanmış omurilik yaralanmalı bireylerin, taburculuk sonrasındaki ortez kullanımı alışkanlıklarını değerlendirmeyi ve ortezlerle ilgili yaşanan sorunları ortaya koymayı amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: İlk olarak yetmiş bir hastanın hastane kayıtları incelendi. Telefonla ulaşılabilen 46 hastayla [34 erkek (%74), 12 kadın (%26)] sorgulama formuna dayanarak görüşüldü.
Bulgular: Yaşları (ortalama±SD), 35±12,9 yıl; olay süreleri 43±27 aydı. Ortalama ortez kullanım indeksi (ortez kullanım süresi/ortezin reçete edilme süresi) 0,7±0,3’tü. Ortez verilmiş 41 hastadan ortezini kullananların oranı %73 (n:30), kullanmayanların oranı ise %27 (n:11) idi. Ortez bırakma oranı, inkomplet omurilik yaralanmalı hastalarla (%82) komplet yaralanmalılar (%18) karşılaştırıldığında belirgin olarak yüksekti (p=0,038). Ortezde değişiklik yapma oranı ortezini kullanan grupta (%53) ortezini kullanmayanlara (%9) göre belirgin yüksekti (p=0,014). Lojistik regresyon analizinde sakral korunmanın varlığı ortez kullanımını azaltıcı yönde etkili bulundu (p=0,040). Ortezi bırakma nedenlerinin çoğunluğu spastisite, ortezin sıkı veya eskimiş olması, psikolojik rahatsızlık gibi değiştirilebilir nedenlerdi.
Sonuç: Bizim sonuçlarımız, sakral korunması olan hastaların ortez kullanımını sonlandırma ihtimallerinin daha fazla olabildiğini ve ortezlerde yapılan değişikliklerin ortezini düzenli kullanan hastalar için bir gereklilik olduğunu düşündürmektedir. Tekerlekli sandalye, ambulasyonun temel şeklidir ve omurilik yaralanmalı hastalar tarafından düzenli olarak kullanılmaktadır.