Amaç: Bu çalışmada refleks sempatik distrofi sendromu (RSDS) tedavisinde transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) ve ultrason (US) etkinliği karşılaştırıldı.
 

Gereç ve Yöntem: Çalışma GATA Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniğinde üst ekstremite RSDS tanısı konularak tedavi edilen 30 hasta üzerinde yapıldı. Hastalar rastgele seçilerek iki gruba ayrıldı. 1. gruba 16 hasta alınarak TENS, kontrast banyo ve egzersiz programı uygulandı. 14 hastadan oluşan 2. gruba ise stellar gangliyon üzerine kesikli US, kontrast banyo ve egzersiz programı uygulandı. Hastaların değerlendirmeleri, tedaviye başlamadan önce ve 3 haftalık tedaviyi takiben yapıldı. Takip parametreleri olarak; spontan ağrı değerlendirmesi (SAD), provoke ağrı değerlendirmesi (PAD), mobilite kaybının ölçümü, el kavrama gücü (EKG) ve ödem değerlendirmesi yapıldı.
 

Bulgular: TENS ve US uygulanan hastalarda çalışma öncesi ve sonrası SAD, PAD ve mobilite kaybı ölçümünde istatistiksel olarak anlamlı bir azalma ve EKG’de anlamlı bir artış vardı. Bununla birlikte çalışma öncesi ve sonrasında her iki grupta yapılan ödem ölçümlerinde, istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktu. Her iki grupta yer alan hastaların sonuçlarını karşılaştırdığımızda SAD, PAD ve EKG ölçümleri açısından TENS grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı fark varken, ödem ve mobilite ölçümü açısından ise her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu.
 

Sonuç: Çalışmanın sonunda, RSDS’nin tedavisinde, fizik tedavi programına US ile sempatik gangliyon blokajının veya TENS’in eklenmesinin yararlı olacağı kanısına vardık ve özellikle TENS uygulanması ile ağrının daha etkin bir şekilde tedavi edildiğini gördük.