Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2006 , Vol 52 , Num 4

Spinal Kord Yaralanmalı Hastalarda Cinsel Fonksiyon Bozuklukları ve Nörolojik Düzey ile İlişkiler

Işıl Taş 1 ,Arzu Yağız On 2 ,Barış Altay 3 ,Kaan Özdedeli 4
1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir
2 Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Ege University Faculty of Medicine, İzmir, Turkey
3 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji Anabilim Dalı, İzmir
4 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, İzmir

Amaç: Spinal kord yaralanmalı hastalarda cinsel fonksiyon bozukluklarının hasta bildirimleri ile ortaya konması ve nörolojik muayene bulgularıyla ilişkilerinin araştırılması.
 

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya spinal şok döneminden çıkmış, 30'u erkek, 13'ü kadın toplam 43 hasta alındı. Anket yoluyla hastaların yaralanma sonrası cinsel fonksiyonları hakkında ayrıntılı bilgi edinildi. Erektil fonksiyon; International Index of Erectile Function-5 (IIEF-5) ile, kadın cinsel fonksiyonu Female Sexual Function Index (FSFI) ile değerlendirildi. Nörolojik düzey American Spinal Injury Association (ASIA) protokolüne göre belirlendi. Bu seviyeler, cinsel fonksiyondan sorumlu spinal kord merkezlerinin yerleşimine göre T10 ve üzeri, T11-L2 arası, konus ve kauda olmak üzere 4 grupta sınıflanarak ereksiyon, ejakülasyon ve orgazmla ilgili bilgilerle nörolojik düzey arasındaki ilişkiler araştırıldı. 
 

Bulgular: Erkeklerde ortalama IIEF-5 skoru 7±6,69 idi. T10 ve üzerindeki seviyelerde refleks ereksiyonların %100 oranında korunduğu; konus-kauda lezyonlarında ise psikojen ereksiyonlar %100 oranında korunurken, refleks ereksiyonların olmadığı bulundu. Hastaların %43,3'ünde ejakülasyon korunmuştu. Ejakülasyon oranı T10 ve üzeri seviyelerde konus-kauda seviyelerine göre daha düşüktü. Konus-kauda lezyonu olan hastaların %83,3'ünde, bu düzeyin üzerindeki hastaların %54,5'inde orgazm mevcuttu. Kadınlarda ortalama FSFI skoru: 2,35±0,94 idi. Kadınlarda az sayıda hastada veri elde edebilmekle birlikte, konus-kauda lezyonu olan hastaların %83,3'ünde psikojen lubrikasyon korunurken, refleks lubrikasyonun olmadığı belirlendi. Bilgi edinilebilen hastalarda orgazm bozukluğu mevcuttu.
 

Sonuç: Bu çalışma, spinal kord yaralanmalı hastalarda nörolojik düzeyin cinsel fonksiyonu düzenleyen merkezler esas alınarak sınıflanmasının geride kalan cinsel kapasitenin tahmininde önemli olduğunu göstermiştir. 

Anahtar Kelimeler : Spinal kord yaralanması, cinsel fonksiyon bozuklukları, nörolojik düzey