Objective: The aim of this study was to investigate the sociodemographic and clinical characteristics as well as rehabilitation methods of patients with multiple sclerosis (MS) undergoing an inpatient rehabilitation program.

Material and Methods: A retrospective analysis of 104 patients with MS from 2007 to 2012 undergoing a rehabilitation program in a special rehabilitation unit was performed. Sociodemographic data were recorded. Disease-related characteristics such as disease duration, initial symptoms, the type of MS, medications, and the results of imaging methods were recorded. The examination findings of the neuromuscular system, body involvement, and functional level were determined. The ambulatory status was evaluated using Functional Ambulation Scale, activities of daily living were evaluated using Functional Independence Measure (FIM), and the neurologic status was determined using Kurtzke Expanded Disability Status Scale (EDSS). The orthosis and aid devices used for rehabilitation, applications for spasticity and neurogenic bladder status, and additional rehabilitation methods used were recorded.

Results: The mean age was 40.53±9.40 years. Of a total of 104 patients, 68 (65.4%) were female and 36 (34.6%) were male. When the patients were grouped according to the score of GDDS, 40.4% were moderate and 59.6% were severely disabled. A one-unit increase in EDSS caused a 7.032 unit decrease in the FIM score (p=0.0001). A one-unit increase in EDSS caused a 0.017 unit increase in the duration of hospitalization (p=0.078). A one-unit increase in disease duration caused a 0.082 unit decrease in the FIM score (p=0.050). A one-unit increase in disease duration caused a 0.189 unit increase in the duration of hospitalization (p=0.0001). A one-unit increase in disease duration caused a 2.89 unit increase in number of hospitalizations (p=0.0001).

Conclusion: Although MS is a progressive disease, rehabilitation applications play an enormous role in functional development. The course of rehabilitation should be planned individually for each patient.

Turkish

Başlık: Kliniğimizde Yatarak Rehabilitasyon Programı Uygulanan Multipl Skleroz Hastalarının Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri

Anahtar kelimeler: Multipl skleroz, rehabilitasyon, sosyodemografik özellik

Amaç: Kliniğimizde yatarak rehabilitasyon uygulanan multipl skleroz (MS) hastalarımızın sosyodemografik ve klinik özellikleri ile uygulanan rehabilitasyon yöntemlerini gözden geçirmektir.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda, 2007-2012 tarihleri arasında merkezimizde rehabilitasyon amacıyla yatan MS hastalarının dosyaları retrospektif olarak incelendi. Hastaların sosyodemografik özellikleri kaydedildi. Hastalıkla ilgili özellikleri, hastalık süresi, başlangıç semptomu, MS tipi, kullanılan ilaçlar, görüntüleme sonuçları kaydedildi. Nöromusküler sistem muayene bulguları, vücut tutulumları, fonksiyonel düzeyleri belirlendi. Nörolojik durumları Kurtzke Genişletilmiş Dizabilite Durum Skalasıyla (GDDS), ambulasyon durumları Fonksiyonel Ambulasyon Sınıflamasıyla (FAS), aktivite durumları Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçümüyle (FBÖ) belirlendi. Rehabilitasyonda kullanılan ortez, mobiliteye yardımcı cihaz, spastisite ve nörojenik mesaneye yönelik uygulamalar ve ek rehabilitasyon yöntemleri kaydedildi.

Bulgular: Çalışmaya alınan 104 hastanın yaş ortalaması 40,53±9i40 yıldı. Hastaların 68’i (%65,4) kadın, 36’sı (%34,6) erkekti. Hastalar GDDS skoruna göre gruplandırıldığında, 42’si (%40,4) orta derecede, 62’si (%59,6) ciddi düzeyde özürlüydü. GDDS skorundaki bir birimlik artış FBÖ puanında 7,032’lik bir azalmaya neden olurken (p=0,0001), hastanedeki yatış süresinde 0,017’lik bir artışa neden olmaktaydı (p=0,078). Hastalık süresindeki bir birimlik artış FBÖ puanında 0,082’lik bir azalmaya (p=0,050), yatış süresinde 0,189’luk bir artışa (p=0,0001), yatış sayısında ise 2,89’luk bir artışa neden olmaktaydı (p=0,0001).

Sonuç: Multipl skleroz progresif bir hastalık olmasına rağmen hastaların fonksiyonel gelişiminde rehabilitasyon uygulamalarının rolü çok büyüktür. Rehabilitasyon süreci her hasta için bireysel planlanmalıdır.