Travmatik Omurilik Yaralanması (TOY) Epidemiyolojisi: 1988-1996
2 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Bursa
3 Serbest hekim, Bursa
4 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Bursa
Bu çalışmanın amacı, travmatik omurilik yaralanmalı hastaların demografik ve epidemiyolojik özelliklerini belirleyerek, kurulacak yeni merkezlere ışık tutmaktır. Bu nedenle 1988-1996 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kiliniği'ne rehabilitasyon için başvuran 113 travmatik omurilik yaralanmalı hastanın dosyası retrospektif olarak incelenmiştir. Hastaların 75'i erkek (% 66.4), 38'i kadın (% 33.6) olup erkek: kadın oranı yaklaşık 2: 1'dir. Yaş ortalaması 33+14.1 olup erkek hastalar için 34.1+14.1, kadın hastalar için 30.9+14.5'tir. Yaş gruplarına göre dağılımlarında % 41.6 gibi oldukça büyük çoğunluğunu 15-29 yaş grubu oluşturmuştur. Frankel A düzeyindeki hastalar % 41.6 ile ilk sırayı almışlardır. Hastaların % 42.5'i inkomplet paraplejik, % 26.5'i komplet paraplejik, % 15.9'u inkomplet tetraplejik, % 15'i komplet tetraplejik'tir. Hastaların % 69'u paraplejik ve % 31'i tetraplejiktir. Anatomik lezyon düzeyine göre servikal lezyonlular % 31, T1-6 lezyonlular % 5.3, T7-12 lezyonlular % 33.7, L1 ve altındaki lezyonlular % 30 oranındadır. Trafik kazaları % 45.1'lik oran ile ilk sırayı almıştır. Ağaçtan düşmeler ikinci sırada tavramatik omurilik yaralanması (TOY) nedenidir (% 15.9). Bunları yüksekten düşmeler (% 12.4) ve diğerleri izlemektedir. Hastanede kalış süresi ortalama 4.07+0.26 aydır. Paraplejik hastaların yatış süresi 4.29+2.89, tetraplejik hastaların ise 3.65+2.25 ay olarak belirlenmiştir. Komplet TOY olanlarda bu süre 6.76+1.73 ay, inkomplet olanlarda ise 3.23+1.73 aydır. Sonuçlarımız TOY'nın sıklıkla trafik kazaları ve ağaçtan düşmelere bağlı olup, genç ve üretken yaştaki kişileri etkilediğini göstermektedir.Bu genç kişilerin yeniden topluma dönüşümünü sağlayabilecek rehabilitasyon programlarını sunabilen Toy merkezlerine gereksinim vardır.
Keywords : Travmatik omurilik yaralanması, epidemiyoloji, etyoloji, Bursa, rehabilitasyon.