Amaç: Bası yarası (BY), omurilik yaralanmalı (OY) hastalarda sık görülen, önemli bir komplikasyondur. BY, hastaların yaşam kalitesini etkilemekte, hastanede yatış süresini uzatmakta ve tedavi maliyetini artırmaktadır. Bu çalışmada, OY’li hastalarımızda BY görülme sıklığını ve BY oluşumunu etkileyen faktörleri değerlendirmeyi amaçladık.
 

Gereç ve Yöntem: Şubat 2007-Aralık 2008 tarihleri arasında yatarak tedavi gören, 67 erkek, 23 kadın, toplam 90 travmatik OY’li hasta çalışmaya alındı. Hastaların demografik özellikleri, yaralanma süresi, yaralanma seviyesi, rehabilitasyona başlama süresi, sandalyede günlük oturma süreleri, geçirilmiş BY öyküsü, BY oluşma süresi ve yeri, idrar-gaita inkontinansı, vücut kitle indeksi (VKİ), alkol ve sigara öyküsü kayıt edildi. Laboratuvarda, serum total protein ve albumin, hemoglobin ve hematokrit düzeyleri değerlendirildi.
 

Bulgular: Hastaların yaş ortalamaları 36,9±13,5 yıl, yaralanma süreleri ortalama 5 ay (1-95 ay) idi. Hastalarımızda BY görülme sıklığı %50 idi. BY gelişen hastalarlarla, gelişmeyen hastalar arasında yaş, cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, yaralanma ve sandalyede günlük oturma süreleri arasında anlamlı fark yoktu. Rehabilitasyona başlama süreleri, günlük ambulasyon süresi, VKİ ve serum albümin düzeyleri BY ile anlamlı ilişkisi olan risk faktörleri idi. Tetraplejik ve komplet olan ve idrar ve gaita inkontinansı bulunan hastalarda BY’nin daha sık geliştiği saptandı.

Sonuç: BY, OY’li hastalarda sık görülen bir kompikasyondur. Bu çalışma sonuçlarına göre, tetraplejik ve komplet lezyonlu hastalarda, idrar ve gaita inkontinansı olanlarda, VKİ düşük olanlarda bası yarası gelişimine özellikle dikkat edilmesi gerekir. Rehabilitasyona erken dönemde başlamak, ambulasyon potansiyelini mümkün olduğu kadar arttırmak ve serum albümin düzeylerinin takibi ile bası yarası gelişme riski azaltılmaya çalışılmalıdır.