Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2010 , Vol 56 , Num 1

Kronik Pulmoner Hastalıklarda Kısa Dönem Pulmoner Rehabilitasyonun Pulmoner Fonksiyon Testleri, Kan Gazı, Fonksiyonel Kapasite, Dispne, Yaşam Kalitesi ve Psikolojik Semptomlar Üzerine Etkisi: Retrospektif Çalışma

Yeşim Kirazlı 1 ,Hale Karapolat 2 ,Alev Gürgün 3 ,Sibel Eyigör 4 ,Pervin Korkmaz Ekren 5
1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
2 Ege Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
3 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir
4 Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Ege University Faculty of Medicine, İzmir, Turkey
5 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye

Amaç: Bu çalışma, kronik pulmoner hastalarda kısa dönem ayaktan uygulanan pulmoner rehabilitasyonun etkinliğini saptamak amacıyla planlanmıştır. 
 

Gereç ve Yöntem: Ayaktan pulmoner rehabilitasyon merkezine başvuran 65 hastanın [Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH, Grup 1; n:44), (KOAH dışı kronik pulmoner hastalıklar, Grup 2; n:21)] verileri retrospektif olarak incelendi. Tüm hastaların 8 haftalık rehabilitasyon öncesi ve sonrasında değerlendirilen solunum fonksiyon testleri, kan gazı parametreleri, fonksiyonel kapasite (maksimal oksijen tüketimi (pVO2), mekik yürüme testi (MYT), endürans mekik yürüme testi (EMYT), dispne (Medical Research Council Dispne Skalası, MRC), yaşam kalitesi (Saint George Respiratory Questionnaire, SGRQ) ve psikolojik semptomları (Hastane Anksiyete ve Depresyon Anketi, HADS) dosyalarından kaydedildi.
 

Bulgular: Her iki grupta rehabilitasyon sonunda rehabilitasyon öncesine göre pVO2, EMYT, SGRQ anketi (semptom, aktivite, etki ve toplam alt skorları) ve MRC Dispne Skalası’nda anlamlı düzelme görüldü (p<0,05). Buna karşın, her iki grup içinde rehabilitasyon sonunda solunum fonksiyon testleri (ZEV1 (ml,%), ZVK (ml,%), ZEV1/ZVK (%), kan gazı ölçümleri (paO2, paCO2, oksijen satürasyonu), MYT, HADS’de anlamlı düzelme görülmedi (p>0,05). Rehabilitasyon öncesi Grup 1’de ZEV1 ve ZEV1/ZVK ölçümlerinde Grup 2’ye göre oluşan anlamlı düşüklük rehabilitasyon sonunda da devam etmekteydi (p<0,05). Diğer bakılan tüm parametreler ile karşılaştırmada anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). 
 

Sonuç: Hem KOAH hem de KOAH dışı kronik pulmoner hastalıklarda ayaktan uygulanan pulmoner rehabilitasyon fonksiyonel kapasite, dispne, yaşam kalitesinde düzelme sağlamıştır. Dispneye neden olan etiyolojik neden ne olursa olsun, kronik akciğer problemi olan hastalara düzenli egzersiz programı önerilmelidir. 

Keywords : Pulmoner rehabilitasyon, yaşam kalitesi, fonksiyonel kapasite, dispne, psikolojik semptomlar