Amaç: Bu çalışmanın amacı meme kanseri nedeniyle cerrahi uygulanan hastalarda üst ekstremite problemlerinin görülme sıklığının saptanması, bu problemlerle ilişkili risk faktörlerinin karşılaştırılması ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırmaktır.
 

Gereç ve Yöntem: Modifiye radikal mastektomi veya meme koruyucu cerrahi (lumpektomi) uygulanan 132 hasta çalışmaya dahil edildi. Üst ekstremite problemleri olarak lenfödem, omuz ağrısı, omuz hareket kısıtlılığı değerlendirildi. Ayrıca operasyon şekli, vücut kitle indeksi (VKİ), kemoterapi (KT), radyoterapi (RT), hastalık evresi, lenf nodu tutulumu, yaş, dominant elin tutulumu kaydedildi. Yaşam kalitesi ölçeği olarak Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Türkçe kısa formu (WHOQOL-BREF TR) kullanıldı. 
 

Bulgular: Hastalarda en sık görülen semptom olan omuzda ağrıyı (%45,5), lenfödem (%34,8) ve omuzda hareket kısıtlılığı (%22) takip etmekteydi. Yaş, operasyon şekli, omuzda hareket kısıtlılığı, ağrı varlığı ve dominant elin tutulumu ile lenfödem arasında anlamlı ilişki saptanmazken, artmış VKİ, KT-RT tedavisi almış olma, ileri hastalık evresi, lenf nodu tutulumu varlığı lenfödem olan grupta daha yüksekti (p<0,05). Düzenli egzersiz yapmanın lenfödem, ağrı ve hareket kısıtlılığını azaltma yönünde etkili bir faktör olduğu görüldü (p<0,05). Lenfödem, ağrı ve omuz hareket kısıtlılığının WHOQOL-BREF TR’nin bedensel, ruhsal alt alanları üzerine, omuz hareket kısıtlılığının ayrıca çevre alt alanı üzerine de etkili olduğu gösterildi (p<0,05). Lenfödem, ağrı ve omuz hareket kısıtlılığının hangisinin yaşam kalitesi üzerine daha etkili olduğuna baktığımızda omuz ağrısının bedensel ve ruhsal alana, kısıtlılığın bedensel alan üzerine en etkili olduğu, lenfödemin ise yaşam kalitesi alt alanlarında etkisinin olmadığı gösterildi. Ayrıca egzersizin yaşam kalitesinin ruhsal ve çevre alanı üzerine olumlu katkısı bulundu (p<0,05).
 

Sonuç: Meme cerrahisi sonrası kol problemleri sık görülmekte olup, hastaların günlük yaşamlarını etkileyip hayat kalitelerini düşürmektedir. Bu hastalarda koruyucu önlemlerin alınması ve düzenli takip ile komplikasyonların en aza indirilerek hastaların yaşam kalitesinin korunması temel hedef olmalıdır.