Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2004 , Vol 50 , Num 5

Hemiplejik Hastalarda Disfajinin Klinik Risk Belirteçleri ile Değerlendirilmesi

Barın Selçuk 1 ,Levent Ekici 1 ,Aydan Kurtaran 2 ,Afşin Ali 3
1 Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, Ankara
2 Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara, Türkiye
3 Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1. Radyoloji Kliniği, Ankara

Disfaji, inme sonrası rehabilitasyon maliyetini artıran, mortalite ve morbiditeye neden olan önemli bir komplikasyondur. Serebrovasküler olay sonrası rehabilitasyon programına alınan hastalar fizik ve nörolojik muayene sonrasında tanımlanan 6 adet klinik aspirasyon risk belirteçinin (disfoni, disartri, anormal öğürme refleksi, anormal istemli öksürük, yutma sonrası öksürük, yutma sonrası ses değişimi) varlığı yönünden yatak başında değerlendirildi. Hastalarımızın % 47’sinde hiçbir klinik risk belirtecine rastlanmazken, % 30 hastada bir klinik risk belirtecine rastlandı. Hastalarımızın %23’ünde 2 ve/veya daha fazla klinik risk belirtecine rastlandı ve bu hastalar klinik disfajik olarak kabul edilerek konvansiyonel floroskopik yöntem ve modifiye baryumlu yutma grafisi ile değerlendirildi. Radyolojik olarak incelenen hastalardan 19’unda (%90,5) disfaji tespit edilirken, 2 (%9,5) hasta radyolojik olarak normaldi. Disfoni 18 (%95) hastada görüldü ve en sık rastlanan klinik belirteçti. Bunu 17 hasta (%89) ile yutma sonrası öksürük izliyordu. Disfoni+yutma sonrası öksürük en sık karşılaşılan 2’li klinik belirteçti ve 16 (%84) hastada rastlanmıştı. Disfoni+yutma sonrası öksürük+anormal öğürme refleksi ise en sık karşılaşılan 3’lü klinik belirteçti ve 4 (%21) hastada rastlanmıştı. Sonuç olarak, bu klinik kriterlerin kullanılması hangi hastalarda ileri tanısal değerlendirme gerektirdiğinin belirlenmesinde objektif ve güvenilir bir yöntemdir.

Keywords : Disfaji, hemipleji, stroke, klinik belirteç, rehabilitasyo