Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2006 , Vol 52 , Num 3

İnmeli Hastalarda İdeomotor Apraksinin Değerlendirilmesi ve Fonksiyonel Sonuçlara Etkisi

Sibel Eyigör 1 ,Kurtuluş Kaya 2 ,Murat Kurt 3 ,Canan Aybay 4 ,Nermin Altınok 5
1 Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Ege University Faculty of Medicine, İzmir, Turkey
2 Tatvan Devlet Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, Bitlis, Türkiye
3 Department of Psychology, Ondokuz Mayıs University Faculty of Art and Science, Samsun, Turkey
4 Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Arafltırma Hastanesi, 3. FTR Kliniği, Ankara, Türkiye
5 Speech Therapy Unit, Ankara Physical Medicine and Rehabilitation Training and Research Hospital, Ankara, Turkey

Amaç: Çalışmanın amacı inmeli hastalarda ideomotor apraksinin araştırılması, apraksi varlığının, hemiplejik tarafın ve apraksi seyrinin fonksiyonel sonuçlara etkisinin incelenmesidir. 
 

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya sağ eli dominant, 29'u sol hemisfer hasarlı, 25'i sağ hemisfer hasarlı toplam 54 hasta alındı. Hastalar ideomotor apraksi testi ile apraksi yönünden, Mini-Mental Durum Testi (MMDT) ile kognitif fonksiyonlar, Gülhane Afazi Testi (GAT) ile lisan fonksiyonları yönünden hastaneye yatışta ve taburculukta değerlendirildi. Günlük yaşam aktiviteleri Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği (FBÖ) ile test edildi.
 

Bulgular: Sol hemisfer hasarı olan 29 hastanın 18'inde, sağ hemisfer hasarı olan 25 hastanın ise 6'sında apraksi saptandı. Apraksi varlığının FBÖ, MMDT ve GAT puanları üzerine temel etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Apraksik hastaların ilgili puan ortalamalarının apraksik olmayan hastalardan daha düşük olduğu saptandı. Hemiplejik taraf temel etkisi, hemiplejik taraf-apraksi varlığı ve apraksi seyri-apraksi varlığının apraksi skorları üzerine ortak etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı. FBÖ skorları üzerine tek başına hemiplejik taraf etkisi anlamlı değil iken, hemiplejik taraf-apraksi varlığı ortak etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Apraksi puanlarından FBÖ puanlarının tahmin edilebildiği saptandı.
 

Sonuç: Uygulanan nörolojik rehabilitasyon programından tüm hastalar kazanç sağlamıştır, ancak apraksi varlığı nörolojik rehabilitasyondan elde edilen kazancı azaltmaktadır. Nörolojik rehabilitasyon sonrası yapılan değerlendirmede apraksik hastaların günlük yaşam aktiviteleri, bilişsel ve lisan fonksiyonları apraksik olmayan hastaların rehabilitasyon öncesi değerlerine ulaşamamıştır. Bu nedenle özellikle sol hemisfer lezyonlu hastalar apraksi yönünden test edilmeli, apraksi varlığı ve şiddeti belirlenmelidir.  

Keywords : Apraksi, inme, günlük yaşam aktiviteleri, kognitif fonksiyonlar, lisan fonksiyonları